“İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi”, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü ve Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü arasında yapılan sözleşme kapsamında Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı tarafından gerçekleştirilmiştir. İstanbul’un kentsel ölçekte deprem kayıplarının tahmini ile ilgili son çalışma 2009 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı, Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü ve Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı tarafından gerçekleştirilen “İstanbul Olası Deprem Kayıp Tahminleri” çalışmasıdır.

2009’dan bu yana geçen 10 senede, İstanbul’da önemli kentsel değişim/dönüşüm süreçleri yaşanmıştır. Kent nüfus, üstyapı ve altyapı unsurları olarak hızla büyümekte, gelişmekte ve değişmektedir. İstanbul bina stoğunun yaklaşık %30’luk bir bölümü artık, 2000 yılı sonrası inşa edilmiş görece yeni yapılardan oluşmaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri hızla devam etmektedir. Toplu konut/site türü yapılaşma kent içi boş alanlarda ve kent çeperinde sürmekte, çok sayıda 20 kat üstü yüksek yapı inşa edilmiş ya da edilmektedir.

Önemli altyapı projeleri (Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve bağlantı yolları, Marmaray, Avrasya tüneli, yeni metro hatları) devreye girmiştir. Altyapı ve üstyapıda meydana gelen tüm bu değişimlere ek olarak, geride bıraktığımız 10 sene içinde İstanbul’un deprem tehlikesi ile ilgili yeni bilimsel araştırmalar gerçekleştirilmiş, yeni bilgi ve bulgular ortaya konmuştur.

Tüm bu gelişme ve değişimler, İstanbul ili genelini kapsayan deprem kayıp tahminlerinin güncellenmesi ihtiyacını ortaya koymuştur. Bu proje ile İstanbul’un güncel nüfus, bina ve altyapı envanterleri kullanılarak, kentin olası deprem hasar ve kayıp tahminlerinin yenilenmesi amaçlanmıştır.

Kocaeli ve Düzce depremlerinin 20. yılında, en son deprem tehlikesi bilgi ve modelleri ışığında, güncel üstyapı ve altyapı envanter bilgileri kullanılarak elde edilmiş sonuçların, her türlü kentsel fonksiyona ilişkin planlama çalışmasında, afet müdahale planlarında, depreme karşı yapısal iyileştirme ve kentsel dönüşüm çerçevesinde öncelikli bölgelerin saptanması çalışmalarında göz önüne alınması ve kullanılması büyük önem taşımaktadır.

Proje, deprem tehlike analizlerini, kentsel üstyapı ve altyapı unsurlarının risk analizlerini ve Yenikapı ve Maltepe miting alanlarının deprem risk değerlendirmesi çalışmalarını kapsamaktadır. Kentsel deprem tehlike ve risk analizleri deterministik ve olasılıksal yaklaşımlarla gerçekleştirilmiş, Yenikapı ve Maltepe miting alanlarının deprem risk değerlendirmesinde ise çeşitli titreşim ölçüm ve modelleme yaklaşımları kullanılmıştır.

Bu çalışmada, Mw=7,5 büyüklüğündeki bir senaryo depremi, benzetim yoluyla elde edilmiş 15 farklı deprem senaryosu, ve 72, 475 ve 2475 yıllık yineleme periyodlarına karşılık gelen olasılıksal deprem yer hareketi dağılımları sonucunda oluşması muhtemel bina hasar, can kaybı ve yaralı sayısı ve altyapı hasarları tahminleri kapsanmaktadır.